Działalność organizacji regionalnych.

Działalność organizacji regionalnych

Dużą rolę w obszarze bezpieczeństwa międzynarodowego, także wojskowego, odgrywa działalność

organizacji międzynarodowych. Mogą one spełniać istotną funkcję w zapobieganiu konfliktom oraz

rozwiązywania sytuacji kryzysowych. Mogą także tworzyć mechanizmy budowania i kontroli

bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym i globalnym.

Najważniejsze organizacje zajmujące się problemami bezpieczeństwa militarnego w regionie Azji i

Pacyfiku zostały zaprezentowane poniżej.

Dwa pakty wojskowe, które powstały w latach 50-tych ubiegłego wieku- SEATO i CENTO- przestały

istnieć po mniej więcej ćwierćwieczu funkcjonowania. SEATO powstało z inicjatywy amerykańskiej

jako organizacja mająca na celu powstrzymywanie ruchów komunistycznych w Azji Południowo –

Wschodniej. Strony paktu zobowiązywały się do udzielenia pomocy w zwalczaniu agresji, co

faktycznie oznaczało niedopuszczanie do poszerzenia wpływów komunizmu, przejmowania władzy

przez ugrupowania lewicowe. CENTO był to sojusz polityczno- wojskowy, którego celem było

zapewnienie bezpieczeństwa i pokoju oraz przeciwstawienie się wzrastającym wpływem komunistów

w regionie Bliskiego i Środkowego Wschodu. USA aktywnie działały w strukturach CENTO, pomimo

iż formalnie do niego nie należały.

Kolejnym paktem militarnym jest Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku (ANZUS) powstały na początku lat 50-

tych XX wieku. Podobnie jak poprzednie pakty jego powstanie wynikało z amerykańskiej polityki

tworzenia antykomunistycznych bloków militarnych. W założeniach miał to być odpowiednik NATO

w tym rejonie Oceanu Spokojnego. Pomimo prób podejmowanych przez Amerykanów do paktu nie

przystąpiły inne kraje tego regionu. Natomiast jego istnienie doprowadziło m.in. do wzięcia udziału

jednostek australijskich i nowozelandzkich w wojnie wietnamskiej. Przyjęcie przez Nową Zelandię

statusu państwa bezatomowego w 1987r. spowodowało osłabienie współpracy ze strony Stanów

Zjednoczonych.

Obecnie funkcjonujące w regionie Azji i Pacyfiku organizacje wykorzystują dwie ścieżki współpracy-

pierwsza oznacza współpracę w ramach oficjalnych, rządowych instytucji

( ASEAN, ASEAN Forum Regionale, SOW, CSTO), a drugą tworzą nieoficjalne kanały dialogu w

zakresie bezpieczeństwa ASEAN- ISIS, CSCAP) oraz szereg mniejszych organizacji pozarządowych.

Podczas posiedzenia SOW, jakie odbyło się w Moskwie w kwietniu 2009r. w centrum uwagi jego

uczestników znalazła się kwestia współdziałania resortów obrony w walce z zagrożeniami dla

bezpieczeństwa regionalnego, takimi jak terroryzm, separatyzm, ekstremizm i przemyt narkotyków z

sąsiedniego Afganistanu. Większą efektywność działań ma zapewnić rozszerzanie skali kontaktów z

państwami posiadającymi status obserwatorów. Choć kwestie współpracy wojskowej w

kształtowaniu bezpieczeństwa stanowią znaczący problem dla państw członkowskich SOW, wyraźnie

widoczny jest priorytet działań politycznych. Wydaje się, że zarówno Chiny jak i Rosja traktują tę

organizację jako platformę do budowania silnej pozycji w Azji.

Należy również zauważyć , że funkcjonowanie SOW wpływa na rozwój współpracy dwustronnej, w

tym również w dziedzinie zapewnienia bezpieczeństwa. Przykładem może być współpraca pomiędzy

Rosją i Chinami. Na wspomnianym już spotkaniu w Moskwie podpisano porozumienie w sprawie

zacieśniania kontaktów między resortami wojskowymi tych dwóch państw. Podkreślono przy tym, że

ta decyzja nie jest wymierzona przeciwko krajom trzecim.

Na funkcjonowanie SOW największy wpływ mają dwa kraje: Chiny i Rosja. Połączenie potencjału

tych państw stwarza warunki do realizacji ich interesów w tym regionie Azji. Wydaje się , że celem na

najbliższe lata jest stworzenie przeciwwagi dla roli USA w regionie Azji Środkowej, a może nawet Azji

i Pacyfiku. Może to doprowadzić do przemiany układu siłą na świecie w model wielobiegunowy.

źródła:

E. Haliżak, Stosunki międzynarodowe w regionie Azji i Pacyfiku, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 1999.

#organizacji #regionalnych