Współpraca bilateralna.

Bardzo istotna dla bezpieczeństwa militarnego w regionie Azji i Pacyfiku jest współpraca bilateralna.

Przybiera ona bardzo różnorodne formy: sojusze wojskowe gwarantujące bezpieczeństwo, wspólne

ćwiczenia wojskowe czy współdziałanie w zakresie produkcji sprzętu wojskowego.

Za przykład takiej współpracy można uznać stosunki amerykańsko- japońskie. Kraj Kwitnącej Wiśni,

będący wczasach II wojny światowej wrogiem USA, po 1945r. zaczął stawać się bardzo ważnym

sojusznikiem. ogromny wpływ na kształtowanie relacji pomiędzy tymi krajami miała zimna wojna.

Takie wydarzenie jak powstanie ChRL, wojna w Korei, a następnie w Wietnamie doprowadziły do

bardzo bliskiej współpracy wojskowej pomiędzy USA a Japonią. W styczniu 1960r. oba kraje podpisały

w Waszyngtonie traktat o wzajemnej współpracy i bezpieczeństwie. Przewidywał on, że atak zbrojny

na jednego z partnerów będzie uważany za zagrożenie bezpieczeństwa dla drugiego kraju.

Zakończenie zimnej wojny nie oznaczało drastycznych zmian w stosunkach wojskowych pomiędzy

USA a Japonią. Wiązało się to z utrzymaniem wielu zagrożeń regionalnych, takich jak program

nuklearny realizowany przez Koreę Północną czy rosnąca pozycja Chin na arenie międzynarodowej.

Zdaniem wielu specjalistów sojusz amerykańsko- japoński może stanowić bazę do rozszerzenia

współpracy militarnej na inne kraje. Jedną z możliwości jest koncepcja tzw. regionalnego sojuszu

demokracji, którego uczestnikami byłyby także inne kraje regionu: Australia, Filipiny i Indie.

Strategicznym sojusznikiem USA w regionie Azji i Pacyfiku jest Korea Południowa, co wynika z

położenia geograficznego tego kraju. Po zakończeniu wojny koreańskiej podpisany została traktat o

wspólnej obronie. Na jego mocy USA stały się dla Koreańczyków gwarantami obrony, przede

wszystkim przed liczną i dobrze uzbrojoną armią KRLD. Porozumienie to zakładało obecność w Korei

Płd. Wojsk amerykańskich oraz podporządkowanie armii koreańskiej dowództwu amerykańskiemu.

W kolejnych latach dzięki amerykańskiej pomocy wojskowej siły zbrojne Republiki Korei zwiększały

swoje możliwości bojowe, jednocześnie coraz bardziej się usamodzielniając. Zmniejszeniu uległa też

wielkość amerykańskiego kontyngentu stacjonującego w Korei Płd. Ponadto Amerykanie są

kluczowym dostawcą uzbrojenia do Korei Południowej oraz uczestniczą we wspólnie realizowanych

programach zbrojeniowych.

Innym przykładem stosunków bilateralnych, które mają ogromny wpływ na bezpieczeństwo

wojskowe w regionie Azji i Pacyfiku, jest współpraca rosyjsko- chińska. Kraje te łączy partnerstwo

interesów strategicznych, i to nie tylko w wymiarze regionalnym, ale także globalnym. W historii

stosunków chińsko- radzieckich nie brakowało jednak okresów, w których relacje były bardzo

chłodne. Pomiędzy tymi krajami dochodziło też do konfliktów zbrojnych, związanych głównie ze

sporami granicznymi. Jednak do połowy lat 90-tych ubiegłego wieku relacje ulegały stopniowej

poprawie. W roku 1996 Chiny i Rosja podpisały umowę o partnerstwie strategicznym, a rok później

wydały „Wspólną deklarację o multipolarnym świecie i formułowaniu nowego ładu

międzynarodowego”. Kolejne lata przyniosły zacieśnienie współpracy, której podstawowym

motywem wydaje się ograniczenie dominującej roli USA w regionie i na świecie. W dziedzinie

bezpieczeństwa militarnego kraje te wielokrotnie prezentowały zbieżne stanowiska w sprawie

konfliktów na Bałkanach i w Iraku oraz wobec amerykańskich planów tworzenia systemu obrony

przeciwrakietowej. Współpraca chińsko- rosyjska dotyczy także współdziałania jednostek

wojskowych i sił antyterrorystycznych, operacji wywiadowczych, ale także handlu i produkcji

uzbrojenia. Istotne dla Chińczyków jest to, że Rosjanie oferują licencje dotyczące produkcji wielu

nowoczesnych rodzajów broni, m.in. samolotu wielozadaniowego Su-27. Dzięki temu możliwe jest

unowocześnianie chińskiego przemysłu zbrojeniowego.

Produkcja broni jest tez obszarem ścisłej współpracy Chin i Pakistanu. Udanymi przykładami tej

kooperacji są samoloty: myśliwski FC-1 Thunder i treningowy K-8 Karakorum. Oba kraje współpracują

także przy produkcji jednostek pływających oraz pocisków rakietowych. Jest też wielce

prawdopodobne, że Chińczycy wspierali Pakistan w dążeniu do posiadania broni atomowej.

Oczywiście stosunki chińsko- pakistańskie dotyczące problemów bezpieczeństwa wykraczają poza ten

obszar. Pakistan jako przeciwnik Indii odgrywa bardzo istotną rolę w kształtowaniu chińskiej

koncepcji ładu regionalnego.

Ciekawym przykładem współpracy dwustronnej w zakresie bezpieczeństwa militarnego są relacje

indyjsko- rosyjskie. Współdziałanie tych krajów ma długoletnie tradycje sięgające lat 60-tych

ubiegłego wieku. Pomimo zmiany sytuacji powstałej po rozpadzie ZSRR oba państwa ściśle ze sobą

współpracują. Federacja Rosyjska jest największym i najważniejszym dostawcą uzbrojenia i

technologii militarnych do Indii. Obecnie ok. 75% uzbrojenia armii indyjskiej stanowi sprzęt rosyjski.

Oba kraje rozwijają współpracę w zakresie szkoleń i ćwiczeń – przykładem mogą być ćwiczenia

morskie na Oceanie Indyjskim w maju 2003r.

źródła:

Red. Zbiorowa,Bezpieczeństwo międzynarodowe w regionie Azji i Pacyfiku. Wybrane zagadnienia, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego we 1Wrocławiu, Wrocław 2010.